Ter nagedachtenis van onze tante Erie hebben wij onlangs bij ons thuis, voor een kleine groep familie en vrienden, een selamatan gehouden. Op de 40e dag na het overlijden wordt er een ceremoniële maaltijd geserveerd. Een gebruik dat uit Java met de migratie is meegekomen en behoort tot de Indische culinaire erfenis. Deze traditie wordt nog door veel Indische families in ere gehouden. De tafel wordt mooi gedekt en er blijft een plek met bord en bestek leeg voor de overledene. Voordat er begonnen wordt met eten gaat er iemand voor in gebed. Gedurende de maaltijd delen we anekdotes over onze tante.
Een selamatan is een viering van sociale eenheid en wordt gegeven bij verschillende gelegenheden, bijvoorbeeld bij een geboorte, huwelijk, overlijden en een nieuwe woning.
Vaak wordt er tijdens zo’n bijeenkomst Tumpeng geserveerd, als symbool voor dankbaarheid en de levens cyclus. Een kegelgevormde toren van nasi koening (gele rijst) wordt in het midden geplaatst van een met bananenblad beklede tampah (ronde schaal van bamboe gemaakt). Om de rijsttoren worden 7 gerechten gedrapeerd. Volgens Javaanse tradities moet er een balans zijn van groenten, ei, vlees/gevogelte en vis/schaaldieren. Gerechten als sambal goreng tempeh, ajam goreng, ikan teri katjang, sambal goreng oedang, sambal goreng kentang kering, dadar, sambal goreng telor, perkedel kentang etc. Tegenwoordig worden ook andere populaire gerechten als gado-gado, daging semur rendang en sate erbij geserveerd. Het kan zelfs helemaal vegetarisch. Er zijn verschillende soorten Tumpengs, met verschillende soorten rijst en bijgerechten. Tegenwoordig is de keuze van gerechten aan de gastheer of gastvrouw. Tumpeng is in 2014 door het ministerie van toerisme en creatieve economie verkozen tot het nationale gerecht van Indonesie. Een gerecht dat de diversiteit van de verschillende Indonesische culinaire tradities bindt.
Als je wilt weten hoe of je al die lekkere gerechten kunt maken, verwijs ik je graag naar mijn kookboek Indische Keukengeheimen.
Meer informatie over Selamatan en Tumpeng is te vinden op Wikipedia.
