Dutch-Indonesian, Confusion Cuisine?

‘Pea soup served over rice with sambal oelek? That is not ‘Indies’ cuisine!

I get a similar response from people when I tell them that this Indies cuisine offers its own version of macaroni and cheese.  Some frown when I explain that  ’Frikandel pan,’  (a meatloaf dish out of the oven) and Hussars salad with beets are also Indies. This may come to some as a culinary culture shock.

In the Netherlands, the terms ‘Indonesian, Indies or Chinese-Indies’ are often used interchangeably when it comes to their food. In this article the word Indies does not refer to the Republic of Indonesia or India. The adjective Indies is derived from East India, once known as the Netherlands East Indies, and signifies the sub-culture and the people with roots in the former colony of the Netherlands. Even though it refers to a different time period and a country that no longer exists, the people, the customs, the food and eating habits that came from there, still do.  Outside of the Netherlands, when referring to the people of Eurasian descent, its culture and food, the following terms are used in English; Dutch-Indonesian or Indo-European (or Indo people or food).

Dutch-Indonesian cuisine is one of the oldest fusion cuisines in the world. Internationally, little is known about this culinary treasure, coming from the country also known as the emerald belt. Does the lavish Rijsttafel sound familiar? If you have visited the Netherlands or have come into contact with the Dutch it just might. Literally translated ‘Rice Table’, the Rijsttafel is a spread of 10 to 20 (sometimes even more) exotic dishes served with rice. The Rijsttafel is served with pride to the International public as part of Dutch national cuisine. Some refer to it as Indonesian Rijsttafel and others call it the Dutch Rijsttafel. In fact it should be called Dutch-Indonesian Rijsttafel, part of the culinary heritage of our colonial past.

Unfortunately, ill informed people in the Netherlands, including self-proclaimed culinary connoisseurs, simply refer to the fusion cuisine as Indonesian, bluntly denying the existence of a unique cuisine that has formed over a period of 350 years of colonial intimacy between the two countries. Some say: “Indonesian or Dutch Indonesian, what’s in a name? Let’s not argue over semantics!” I say: “get your facts straight!”

The confusion is understandable. After all, this cuisine was born hundreds of years ago in the geographical area now called Indonesia.  However, the rich Dutch-Indonesian cuisine has its own unique dishes. It includes not only a vast amount of native dishes borrowed from the various regions in Indonesia, but also selected Dutch dishes and a range of dishes with a European or Asian base, enriched and/or changed over time – a nice blend of indigenous and foreign ingredients, and cooking techniques. What began as a quest for the taste of home by the first Dutch traders who moved to the Spice Islands in the beginning of the 17th century, eventually evolved into one of the first fusion cuisines in the world, a cuisine in which the best of both worlds was united. It was born out of necessity, by creative cooks who had to look for substitutes when not all ingredients were available, trying to make the dishes they were used to eating in their home country. As a result many new dishes were created, which also left its mark in Indonesian cuisine.

The Dutch and Indo people can be considered the best Ambassadors of Indonesian food. Outside of Indonesia, the Netherlands has the highest number of Indonesian fine dining restaurants, take-out eateries and grocery stores. Dutch-Indonesian dishes are mostly served in domestic circles, based on secret family recipes, and handed down from generation to generation.

It’s my mission to ensure that the Dutch-Indonesian fusion cuisine is acknowledged as such in the world’s culinary history books. You can read more  about the background of this cuisine in my next cookbook: Dutch-Indonesian Kitchen Secrets.

©2012 Jeff Keasberry

IN DUTCH:

Indisch – Confusion Cuisine?

Wat? Dat is toch niet Indisch? Hoor ik mijn vrienden nog zeggen toen ik het had over erwtensoep met rijst en sambal. Een soortgelijke reactie krijg je van mensen bij Indische macaroni met ham en kaas. Ook bij Frikandel pan –  gehaktschotel uit de oven. Smoor van vlees of boontjes. Huzarensla met bieten uit de Indische keuken?

Het valt mij op dat menig zelfverklaarde kenner van de Indische keuken die niet van Indische afkomst is, noch is opgegroeid met Indische eetgewoonten, zo zijn of haar eigen beeld heeft gevormd.  Er zijn mensen die mij vol overtuiging vertellen wat je onder Indisch moet verstaan en hoe je het moet eten, gebaseerd op een eigen veronderstelling.  Bij Indisch eten en koken wordt vaak direct gedacht aan Rijsttafel: overdadig, bewerkelijk en vooral heet. Als het niet iets met rijst of bami is of tenminste 3 oosterse ingrediënten heeft, dan is het niet Indisch, zei iemand laatst nog. Indisch is toch hetzelfde als Indonesisch en eet je ook bij het Chinees-Indisch restaurant op de hoek. De 3 termen worden ook vaak door elkaar gebruikt. ‘t Is aalmoal één pot nat – sambal bij?

Indisch eten is meer dan alleen Rijsttafel en naar mijn mening net iets anders dan Indonesisch.  Indisch verwijst niet naar de republiek Indonesië of India. Het bijvoeglijk naamwoord Indisch is afgeleid van Indië, in het bijzonder Nederlands-Indië en heeft onder andere betrekking op de cultuur en de mensen met roots in de voormalige kolonie van Nederland. Ook al verwijst het naar een andere tijd en een land dat niet meer bestaat, de gebruiken, de gerechten, kooktechnieken en de eetgewoonten die daar zijn ontstaan bestaan nog wel. Deze eetcultuur is na de tweede wereldoorlog o.a. meegenomen naar Nederland en wordt gedragen door met name de Indische-Nederlanders (de Indo-Europeanen, Indo’s) en de ‘totoks,’ de naam voor een in Nederlands-Indië wonende volbloed ‘blanke’, Europese Nederlander die de Indische cultuur heeft omarmd en zichzelf tot de Indischen rekende. Deze culinaire erfenis is inmiddels ingelijfd in de Nederlandse keuken. De ‘Nederlandse’ rijsttafel bijvoorbeeld, wordt dan ook met trots aan internationale gasten aangeprezen, zowel in het binnenland als buitenland.

Dat de Indische keuken haar oorsprong vindt in het geografische gebied dat nu Indonesië heet, kan voor verwarring zorgen.  Dat daardoor gemakshalve over de Indonesische keuken wordt gesproken is begrijpelijk. Zelfs binnen de Indische gemeenschap zijn er mensen die daarvan overtuigd zijn. Naar mijn mening is dat een beetje te kort door de bocht.  Er wordt geheel voorbij gegaan aan de unieke gerechten die zijn ontstaan in de tijd van koloniaal Indonesie. Echter die zijn door veel mensen niet (h)erkend en gemakshalve worden die onder de noemer Indonesisch geplaatst. Om die gerechten en stroming te benoemen vind ik dat de label ‘Indische keuken’ goed past. Tot deze Indische keuken echter, behoren bovendien niet alleen een grote hoeveelheid inheemse gerechten (afkomstig van de verschillende eilanden in Indonesië), maar ook Nederlandse gerechten en een keur aan gerechten die een Europese of Aziatische basis hebben en in de loop der tijd verrijkt en/of veranderd zijn. Dit door het vermengen van inheemse of buitenlandse ingrediënten en kooktechnieken. Wat begon als een zoektocht naar de smaak van thuis door de eerste Nederlandse handelaren die daar in het verre Zuidoost-Azië gingen wonen sinds de 17e eeuw, ontwikkelde zich uiteindelijk tot een van de eerste mengkeukens ter wereld. Hierin is het beste van beide werelden verenigd. Niet alle ingrediënten waren beschikbaar. Zo moesten koks creatief en inventief zijn en moesten surrogaten worden gebruikt om zoveel mogelijk originele recepten te benaderen. Aan bestaande maaltijden werd wat toegevoegd of werden op een andere manier geserveerd. Hierbij ontstonden er veel nieuwe recepten. Deze keuken is vervolgens weer verder ontwikkeld in de landen waar de Indischen naartoe zijn verhuisd, ook weer op zoek naar de smaak van thuis, maar nu het voormalig Nederlands-Indie. De Indische maaltijden worden voornamelijk nog in huiselijk kring geserveerd en zijn vaak familierecepten die van de ene op de andere generatie zijn doorgegeven. De Indonesische en Chinees-Indische keukens hebben haar eigen culinaire ontwikkeling ondergaan. Meer over de achtergrond en het ontstaan van deze keukens in mijn kookboek Indische Keukengeheimen.

Niet vergeten: Indisch is anders!

©2012 Jeff Keasberry